Bayraktar “Pancar Eken Çiftçimiz Azalıyor”

Tarım ve hayvancılık kenti olan ve son yıllarda üretim ve pazarlamada büyük sıkıntılar yaşayan Aksaraylı üreticiler pancar hasadına devam ederken Çiftçilerin en üst düzeydeki sesi olan Türkiye Ziraat Odaları Genel Başkanı Şemsi Bayraktan Aksaray’da üretim ve yaşanan sorunlarla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Bayraktar Pancar hasadı süren bir tarlada kameralar karşısına geçerek yaptığı açıklamada; “Pancar ve seker üretimi, yüksek katma değeri, yüksek istihdam imkanı sağlaması, diğer tarım ürünlerinin ve hayvancılığın gelişmesindeki rolü, biyoetanolün en verimli hammaddesi olması gibi özellikleriyle sosyal ve ekonomik yasam üzerinde tüm dünyada stratejik önemi olan bir üretim koludur.

Dünyadaki coğrafi yapı gereği Avrupa Birliği ülkeleri, Rusya, Ukrayna ve ülkemiz şekeri pancardan; Amerika Birleşik Devletleri, Japonya, in gibi ülkeler hem pancardan hem kamıştan; Brezilya, Hindistan, Meksika, Tayland, Avustralya basta olmak zere birçok ülke de şekeri kamıştan üretiyor”

 “Ülkemiz, dünya pancar şekeri üretiminde yüzde 6,6’lık pay ile pancardan seker üreten ülkeler arasında önemli bir konuma sahiptir. Dünyada beşinci, Avrupa'da dördüncü sırada yer alıyor. Dünya genelinde kamış ve pancardan seker üreten ülkeler arasında da 12'nci sıradadır.

Şekerpancarı tarımı; Doğu Karadeniz, Ege ve Akdeniz' in sahil şeridi ve Güney Doğu Anadolu Bölgesi dışındaki tüm bölgelerde her yıl üreticilerle yapılan ‘Şekerpancarı Üretim Sözleşmesi’ esaslarına göre yapılıyor. Sözleşmeli üretimin ilk örneklerinden biri olup, tarımın sanayiye entegre olmasını sağladı.

Ülkemizde seker pancarı üretimi; her yıl belirlenen seker kotalarına bağlı olarak şirketler tarafından programlanıyor. Seker üretiminde ve dolayısıyla pancar üretiminde kota uygulaması ülke kaynaklarının optimum düzeyde verimli ve etkin kullanımını sağlıyor.

Ülkemizin yıllık seker ihtiyacının yüzde 95'i pancar şekeri, yüzde 5'i ise nişasta bazlı seker ile karşılanmak üzere programlanıyor. 7103 sayılı Kanun ile 2019/2020 pazarlama yılından itibaren her yıl Cumhurbaşkanı kararı ile nişasta bazlı seker kotası ülke toplam A kotasının yüzde 2,5'i oranında belirleniyor.

Ülkemize 58 ilde şekerpancarı üretiliyor. Üretime Konya, Yozgat, Afyonkarahisar, Kayseri, Eskişehir ve Aksaray ilk sıralarda geliyor. Geçtiğimiz sezon Aksaray'da 1 milyon 178 bin 458 ton şekerpancarım üretildi. Bu üretim rakamıyla ülke üretiminden yüzde 4,7 pay alarak 6'nci sırada yer alıyor. Tarım topraklarımızın 3,6 milyon dekarın şekerpancarım üretimi için ayırıyoruz.

Yıllar itibarıyla değişmekle birlikte son 10 yılda ortalama yıllık 19,5 milyon ton şekerpancarım üretimi yapıldı. 2023 yılında 3,6 milyon dekarda 25 milyon 250 bin ton şekerpancarım üretildi. 2023 yılında rekor bir üretim ile şekerpancarı üretimimiz ilk defa 25 milyonu geçti. Türkiye İstatistik Kurumu Bitkisel Üretim 2'nci Tahminine göre 2024 yılında üretimin yüzde 8,9 oranında azalarak, 23 milyon ton olacağı, tahmin ediliyor."

Şekerpancarı üretimi yapan çiftçi sayısı yıllar itibarıyla nemli ölçüde azaldı. Son 10 yılda pancar üreten çiftçi sayısı yüzde 19,8 oranında azalarak 99 bin 714'e düştü.

Seker tüketimimiz ise artıyor. 2021 yılında kişi başına seker tüketimimiz 30,7 kilogram iken 2022 yılında 33,6 kilograma yükseldi. 1 yılda yüzde 9,4 artan kişi başı tüketimimizle şekerdeki yeterlilik oranımız düştü. 2022 yılında seker yeterlilik oranımız 91, 1 olarak gerçekleşti.

85 milyonu geçmiş genç, dinamik ve artış hızı yüksek bir nüfusa sahibiz. Ülkemizde 5 milyonu aşkın mülteci, sığınmacı ve yabancı yaşıyor. Yıllık 55 milyon turist ülkemizi ziyaret ediyor. Bütün bunlar seker talebini önemli ölçüde artıran unsurlardır. Bu talebin karşılanması gerekiyor. Talebin karşılanması için de şekerpancarım üretiminin devam etmesi gerekiyor”

“Seker stratejik bir üründür. Dışa bağımlı olunacak bir ürün değildir. Yerli üretimi korumaktan başka çare de yoktur”

“Seker sektörü, şekerpancarı üreticileri ve seker fabrikalarıyla birlikte bir bütündür. Fabrikalar teknoloji açısından güçlendirilmeli, verimli çalışması sağlanmalı, istihdam artırılmalı ve gerekli yatırımlar yapılmalıdır. Seker sektörünün çiftçi, fabrika çalışanı ve tüketici ayağı bulunuyor. Yarattığı

katma değer ve kamu yaran unsuru da göz ardı edilemez. Seker üretim tüketim dengesine, artan nüfusa bakıldığında, hem seker pancarı hem seker üretiminin artırılması gerekiyor. Açıklanan şekerpancarı fiyatları üreticinin yeterli gelir elde etmesini sağlayacak düzeyde olması ve üretim motivasyonunun artırması açısından fevkalade önemlidir. Tarımsal üretimin tüm kollarında üretimin devam etmesi elzemdir.

Türk şekerin açıkladığı şekerpancarı alım fiyatları yıllar itibarıyla artış gösterdi. 2023 yılında ton bağına kota tamamlama primi dahil bin 855 lira olan şekerpancarım alim fiyatı 2024 yılında yüzde 28’lik artışla 2 bin 375 lira oldu. Açıklanan fiyat artmış olsa da yeterli değildir. Tarımsal girdilerdeki artışlar ve ödemekte zorlanılan borç yükü her geçen gün üretimi zorlaştırıyor.

Fiyatların hasat başlamadan açıklanması gerekiyor. Bu senede seker alım kampanyası Eylülün 4'ünde başlamış olmasına rağmen fiyat açıklaması 24 Eylül'de geldi. Fiyat açıklamasının gecikmesi üreticilerimizi endişelendiriyor. Birçok üründe maliyet seviyesinde fiyat açıklaması yapıldı. Fiyatların hasattan önce artan girdi fiyatları ve üretim maliyetleri göz önüne alınarak, üreticilerin geçimlerini

sağlayacakları ve üretimlerini devam ettirebilecekleri seviyelerde açıklanması şarttır. Üreticilerimiz bunu hak ediyor.

Kırsalımız Yaşlanıyor. Yas ortalaması 58'e yükseldi ve gençlerimizi kırsalda tutamıyoruz. Çiftçilerimizin ödedikleri prim gün sayısında adalet sağlanmasını istiyoruz. Çiftçilerimiz diğer sigortalılar gibi prim gün sayısının 7200 güne indirilmesini bekliyor. Gençlerimiz primlerinin devlet tarafından ödenmesini talep ediyor. Bugün burada yapacağımız şekerpancarı hasadımızın tüm üreticilerimize hayırlı olmasını diliyor, emeklerinin karşılıklarını alacağı bereketli bir sezon diliyorum” dedi. (Haber: E.BUDAK)