Rektör Arıbaş: Kültürel Mirasın Korunması Stratejik Gerekliliktir

Özbekistan’ın Urgenç Üniversitesi’nde düzenlenen 4. İpek Yolu ve Ötesi Kongresi (SIRCON 2025) bu yıl “Sürdürülebilir Yeşil Ekonomi, Bölgesel Kalkınma, Eğitim ve Kültürel Miras” temasıyla gerçekleştirildi. Türkiye ve Özbekistan’daki farklı üniversitelerden rektörlerin ve bilim insanlarının katıldığı kongre, 6-10 Ekim 2025 tarihleri arasında yapıldı. Kongrenin açılış programında konuşan Aksaray Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Alpay Arıbaş, “SIRCON 2025 yalnızca tarihsel bir mirası yeniden değerlendirmeye değil; aynı zamanda küresel ölçekte geleceğe dair ortak vizyonumuzu sorgulamaya ve yeniden inşa etmeye davet ediyor” dedi.

Teknoloji iklim krizinin aşılmasında tek başına yeterli değildir

İpekyolu’nun geçmişte olduğu gibi bugün de yalnızca ticari ürünlerin değil; aynı zamanda değerlerin, bilginin, insan kaynağının ve ortak ideallerin dolaşıma girdiği dinamik bir ağ olduğuna dikkat çeken Rektör Arıbaş, “Bu çok katmanlı etkileşim alanı, günümüzün karmaşık küresel sorunlarına bütüncül ve disiplinlerarası çözümler geliştirmek için bizlere sağlam bir düşünsel temel sunmaktadır. Teknoloji, iklim krizinin aşılmasında önemli bir araç olmakla birlikte, tek başına yeterli değildir. Gerçek sürdürülebilirlik; tarihsel hafıza, kültürel miras ve yerel bilgeliğin uyum içinde olmasıyla mümkündür. İpekyolu’nun çok kültürlü yapısı, çevresel etiğin ancak evrensel değerlerle yerel uygulamaların buluştuğu noktada hayat bulabileceğini göstermektedir. Bu sentez, yeşil ekonominin sürdürülebilirliğinin temel anahtarıdır” ifadelerini kullandı.

Kalkınma sadece ekonomik büyümeden ibaret değil

Rektör Arıbaş, konuşmasında ayrıca kalkınma, eğitim ve kültürel miras arasındaki güçlü ilişkiye dikkat çekti. Kalkınmanın yalnızca ekonomik büyümeden ibaret olmadığı artık geniş bir mutabakatla kabul edildiğinin altını çizen Rektör Arıbaş, “Kalıcı kalkınma, sosyal adaletin sağlandığı, kültürel zenginliğin korunduğu ve eğitimde fırsat eşitliğinin oluşturulduğu bir zeminle mümkündür. Tarih boyunca doğu ile batı arasında bir köprü görevi gören İpekyolu, sadece ticaretin değil; aynı zamanda karşılıklı anlayışın, etkileşimin ve kalkınma pratiklerinin taşıyıcısı olmuştur” diye konuştu. Eğitimin, çağımızın en stratejik alanlarından biri olduğunu kaydeden Arıbaş, yükseköğretim kurumlarının evrensel bilgi birikimini yerel özgünlükle harmanlayan bir anlayışı benimsemeleri gerektiğini söyledi.

Türk dünyasının ortak ruhunu bir kez daha gönlümüze nakşetmiştir

Kültürel mirasın korunmasının sadece tarihsel bir sorumluluk değil; aynı zamanda sürdürülebilir kalkınmanın sosyal ve kültürel boyutlarını güçlendiren stratejik bir gereklilik olduğunu vurgulayan Rektör Arıbaş, “21. Yüzyılın asıl meydan okuması, bilginin tarihsel ve kültürel bağlamlarda anlamlandırılmasını sağlayacak, dönüştürücü ve yaratıcı bireyler yetiştirmektir. Eğitimin bu işlevi, kuşaklar boyunca aktarılan kültürel mirasın yaşatılmasıyla tamamlanır. Bu bağlamda, kültürel mirasın korunması ve geliştirilmesi, yalnızca geçmişe duyulan saygının ifadesi olmakla kalmayıp, aynı zamanda geleceğe dair sürdürülebilir ve kapsayıcı kalkınma vizyonumuzun da temel taşıdır. İşte bu perspektiften hareketle, kongremizin hem akademik hem de entelektüel üretime katkı sağlayacağına, farklı disiplinlerden gelen değerli bilim insanlarının katkılarıyla çok yönlü bir tartışma ortamı sunacağına olan inancım tamdır” diye konuştu. Konuşmasının sonunda kongreye katkı sunan tüm paydaşlara ve katılımcılara teşekkür eden Arıbaş, Özbekistan halkının misafirperverliğine de özel bir vurgu yaptı. Rektör Arıbaş, konuşmasını şu şekilde tamamladı: “Bizleri içtenlikle ağırlayan, her anında dostluk ve kardeşlik ruhunu hissettiren Özbekistan halkına en derin şükranlarımı sunuyorum. ‘Mihman atandan uludur’ diyen bir milletin sofrasında bulunmak, yalnızca bir misafirlik değil; bir kültürle, bir gönülle, bir medeniyetle buluşmaktır. Misafiri baş tacı eden bu incelikli irfan, Türk dünyasının ortak ruhunu bir kez daha gönlümüze nakşetmiştir.” Rektör Arıbaş, kongrenin düzenlenmesinde emeği geçen başta Prof. Dr. Birol Mercan olmak üzere herkese teşekkür ederek, konuşmasını tamamladı.(ASÜ basın bülten)